[Dit is de zevende uit een reeks lezingen die Pieter HA Witvliet onder de schuilnaam Vrijeschoolachtergrond op het Fok-forum gaf]
‘In het Duits zou dit makkelijk ‘heilen’ kunnen heten; de vertaling ‘genezen’ is te zwaar’
Erziehen’ = opvoeden, dat is de term die Steiner gebruikt. Dat moet in zijn ogen opgevat worden als ‘een kunst’, vandaar vaak ‘Erziehungskunst’ Daar hoort bij dat er naar harmonie in het kind, zeg maar, evenwicht gezocht moet worden. Dus, bij je voorbereiding van de les rekening houden met momenten van ‘inademen’ d.i. bv. luisteren, stil werken, denkwerk; en ‘uitademen’ d.i. bv. spreken, zingen, bewegen. In wat meer jargon: steeds pendelen tussen ‘hoofd’-activiteit en ‘ledematenactiviteit – in het kort: tussen denken en willen.
Wanneer je deze ‘polen’ te eenzijdig benadrukt, ontstaat er een soort onevenwichtigheid.
Ik kreeg ooit een kind in de klas dat op haar vorige school, die indruk kreeg ik, veel leerwerk had moeten verrichten en weinig beweging. Ze was lusteloos en zag bleek; niet in overeenstemming met haar 8 jaar. Ik probeerde deze onevenwichtigheid op te lossen door haar meer te laten bewegen – heel simpel – touwtjespringen enzo en veel kleur en fleur. Gaandeweg werd ze weer levenslustiger en kreeg meer kleur. In het Duits zou dit makkelijk ‘heilen’ kunnen heten; de vertaling ‘genezen’ is te zwaar: er is weer meer harmonie. Dat bedoelde Steiner, zoals duidelijk te lezen is in zijn uiteenzetting daarover in bv. GA 304
Vrije School 